İstanbul Yeraltı Kültür Varlıkları Envanteri
Haziran 2024’te güncellenen İstanbul Yeraltı Kültür Varlıkları Envanteri, planlama süreçlerini etkileyebilecek yeraltı kültür varlıklarını belirlemek ve bu varlıklar için uygun koruma stratejileri geliştirmek amacıyla hazırlanmıştır.
Yeraltı envanteri kapsamında, 695 tescilli ve 203 öneri olmak üzere toplam 898 kayıtlı yeraltı kültür varlığı (ayazma, höyük, kalıntı, kuyu, mahzen, martiryon, sarnıç, su haznesi, su kanalı, su kanalı, şapel, tümülüs) vardır. Korunmaya değer nitelikte olan öneri yeraltı kültür varlıklarının tescillenmesi için koruma kurullarına ayrıntılı raporları iletilmektedir.
Tescilli yeraltı kültür varlıkları 638 su yapısı, 30 karma (depo, sarnıç, kuyu, su kanalı, mahzen, martiryon, kalıntı anıt türlerinin en az bir tanesini içeren) 24 kentsel öğe ve 3 dini yapı olmak üzere 695 adettir; öneri yeraltı kültür varlıkları ise 198 su yapısı, 3 karma (kuyu, mahzen, su haznesi, kalıntı, çeşme anıt türlerinin en az bir tanesini içeren) ve 2 kentsel öğe olmak üzere 203 adettir.
KMKM tarafından yürütülen İstanbul Kültür Varlıkları Envanteri kapsamında, bölgedeki yeraltı yapıları tarihî haritalar, akademik çalışmalar, kurul kararları ve diğer erişilebilir kaynaklar incelenerek belgelenmeye devam etmektedir.
Kaynaklar;
- Altuğ, K. (2015). “Planlama İlkeleri ve Yapım Teknikleri Açısından Tarihi Yarımadadaki Bizans Sarnıçları”, Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi, Sayı 15, s. 3-22.
- Ayverdi, E.H. (1958). 19. Asırda İstanbul Haritası, İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, İstanbul.
- Goad, C. E., 1904, Plan d’assurance de Constantinople.
- İstanbul Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Arşivi.
- Pervititch, J., 1928, Sigorta Haritaları.
- Sakaoğlu, N. (1994). “Yangınlar”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. Cilt 7, s.426-438, İstanbul.
- Özdemir, C. (2020). UNESCO Dünya Miras Alanları Bağlamında Süleymaniye Bölgesi Yer Altı Envanterinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, İstanbul.

