Eyüpsultan İlçesi’nde, Nişancı Mahallesi’nde, Eyüp Nişanca Caddesi ile Sarı Samur Sokağı’nın kesişiminde yer alan yapı, 16. yüzyılda Nişancı Celâlzâde Mustafa Çelebi tarafından Mimar Sinan’a inşa ettirilmiştir.
Evliya Çelebi’nin “Surun batı tarafında bir havadar ve yüksek dağ üzerinde yapılmış bağlı bahçeli üç bin kadar mamur büyük sarayları olan bir yerdir. Camilerinin içinde (Nişancı Paşa Camii) en mamur ve güzel olanıdır. Cemaati çoktur. Nişancı Paşa’nın bir ferah gönül açan hamamı vardır ki emsalsizdir. Mimar Sinan yapısıdır” şeklinde aktardığı yapının vaktiyle bir de hamamı olduğunu öğrenmekteyiz.
Kareye yakın planlı, ahşap tavanlı, kırma çatılı cami, moloz taş malzeme ile yığma sistemde inşa edilmiştir. 18. yüzyılda geçirdiği yangınlarda zarar gören yapı, önemli ölçüde yenilenerek günümüze ulaşmıştır. İki sıra pencereli harim mekânının kuzey duvarında fevkanî bir mahfil yer almaktadır. Caminin kuzeybatı köşesindeki minare poligonal gövdeli olup, şerefeye kadar özgünlüğünü korumuştur.
Camiyi üç yönden saran hazirede 18. ve 19. yüzyıla tarihlenen çok sayıda mezar taşı mevcuttur.
Kuzeydoğu yönde camiye bitişik konumda 18. yüzyıla tarihlenen bir sıbyan mektebi ile mektebin batıya bakan cephesinde Barok bir çeşme yer almaktadır.
Nişancı kimliğinin yanı sıra Osmanlı tarihçisi olarak da bilinen Celâlzâde Mustafa Çelebi, camisini inşa ettirdiği Nişancı semtine adını vermiştir. Tarih, din ve ahlâk üzerine eserleri mevcuttur.
Nişancı Mustafa Paşa Camii Fotoğrafları
